Jeżeli niemowlę z jakichś powodów nie może być karmione piersią, rodzice po zasięgnięciu porady lekarza pediatry wybierają odpowiednie mleko modyfikowane. W takiej sytuacji często przyzwyczajają się do kupowania i podawania dziecku jednego produktu określonej marki. Dzięki temu nie martwią się, czy maluch zaakceptuje smak i będzie dobrze tolerował nową mieszankę. Czasami istnieje jednak potrzeba zamiany stosowanego dotychczas mleka modyfikowanego na inne, np. z powodu braku dostępności lub z innych przyczyn. Z poniższego artykułu dowiesz się, w jaki sposób warto wprowadzać nowy produkt do diety malucha. Podpowiemy także, na co zwrócić w tym procesie uwagę, by upewnić się, że zamiana mieszanki nie wpłynie negatywnie na stan odżywienia dziecka.
Co znajdziesz w tym artykule:
- 1.Zmiana mleka modyfikowanego – podstawowe informacje
- 2.Jak zmienić mleko modyfikowane na inne?
- 3.Zmiana mleka modyfikowanego – czy można to zrobić od razu?
- 4.Ile czasu potrzeba, by dziecko przyzwyczaiło się do nowego mleka modyfikowanego?
- 5.Jakie mogą być reakcje organizmu dziecka przy zmianie mleka modyfikowanego
- 6.Jak ocenić, czy wybrane nowe mleko modyfikowane jest odpowiednie dla dziecka?
- 7.Co zrobić, jeśli dziecko nie toleruje nowego mleka modyfikowanego?
Zmiana mleka modyfikowanego – podstawowe informacje
Karmienie dziecka piersią jest zalecanym, uznawanym za najwłaściwszy, sposobem żywienia niemowląt. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy istnieje potrzeba zastąpienia karmienia naturalnego podawaniem mleka modyfikowanego.
Podstawowa wartość odżywcza mlek modyfikowanych w kategorii mlek początkowych (do zastosowania w pierwszych 6 miesiącach życia) oraz następnych (które można wprowadzić w 2. półroczu życia dziecka) nie różni się zasadniczo pomiędzy markami, ponieważ regulują ją przepisy prawne. Nie oznacza to jednak, że wszystkie mieszanki są identyczne.
W praktyce różnią się one od siebie przede wszystkim obecnością składników dodatkowych, np. zawartością oligosacharydów mleka kobiecego czy specjalnego rodzaju błonnika pokarmowego. Różnice mogą dotyczyć również stopnia zaawansowania technologicznego receptury. Na rynku dostępne są także preparaty z kategorii żywności specjalnego przeznaczenia medycznego o składzie dostosowanym do szczególnych wymagań dietetycznych, np. występowania u dziecka alergii na białka mleka krowiego czy do postępowania w przypadku częstych ulewań.
Rodzice zazwyczaj karmią dziecko stale tą samą mieszanką mleczną jednak czasami zmiana mleka modyfikowanego jest konieczna np. wówczas, gdy określony produkt przestaje być dostępny w sklepach lub u malucha zauważone zostaną objawy braku tolerancji danej mieszanki.
Warto mieć na uwadze, że wybór nowej mieszanki mlecznej w pierwszym półroczu życia lub preparatu z kategorii żywności specjalnego przeznaczenia medycznego (np. hydrolizatów, mieszanki AR lub Comfort) należy zawsze wcześniej skonsultować z pediatrą.
Jak zmienić mleko modyfikowane na inne?
Jeśli masz zapas dotychczas stosowanej mieszanki i nie istnieją wyraźne wskazania dietetyczne do natychmiastowego zastąpienia określonego mleka modyfikowanego innym preparatem (jak np. przy podejrzeniu alergii), najlepiej przechodzić stopniowo z obecnie podawanego mleka na nowe.
Najczęściej zaleca się co 2-3 dni zwiększać ilość porcji wybranego mleka modyfikowanego o jedną dziennie. Pierwszego dnia podajesz więc jedną przygotowaną zgodnie z zaleceniami na opakowaniu porcję nowego mleka zamiast poprzedniego. Jeśli cały proces przebiegł dobrze, po 2-3 dniach zastępujesz nową mieszanką już dwa posiłki. Po kolejnych 2-3 dniach – wprowadzasz trzy posiłki na bazie nowej mieszanki. Kontynuujesz w tym samym trybie w następnych dniach aż do czasu, gdy wszystkie posiłki mleczne w diecie dziecka będą oparte tylko na nowym produkcie.
Istnieje także metoda zamiany mleka modyfikowanego w diecie dziecka opierająca się na mieszaniu ze sobą w jednej butelce nowego preparatu z poprzednio wykorzystywanym.
Pierwszy z opisanych sposobów zmiany mleka modyfikowanego w poszczególnych posiłkach uznaje się za właściwszy, bardziej uniwersalny. Wynika to z faktu, że istotne jest przygotowywanie mleka modyfikowanego w pełni zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Dzięki temu zapewnia się odpowiednie stężenie składników pokarmowych. Poszczególne produkty mogą różnić się od siebie zalecanym sposobem przygotowania i rekomendowanymi proporcjami między ilością proszku i wody, dlatego przy łączeniu różnych mieszanek w jednej butelce trzeba zachować większą ostrożność.
Warto wspomnieć także, że kiedy zamieniamy mleko modyfikowane na inne, nowy produkt najlepiej na początku podawać rano. Dzięki temu łatwiej zaobserwować, jak organizm dziecka zareaguje na podawaną mieszankę w kolejnych godzinach.
Zmiana mleka modyfikowanego – czy można to zrobić od razu?
Wprowadzanie nowej mieszanki mlecznej stopniowo daje organizmowi dziecka czas na przyzwyczajenie się do niej. Pozwala zaobserwować ewentualny brak tolerancji podawanego mleka modyfikowanego zanim w pełni zastąpimy nim poprzedni produkt. W większości przypadków zamiana mleka od razu nie będzie miała negatywnego efektu na stan odżywienia i zdrowie malucha. Wszystko zależy jednak od tego, jak na modyfikację w diecie zareaguje organizm dziecka oraz czy od razu zaakceptuje ono smak nowej mieszanki.
Jeśli po pierwszych kilku karmieniach nowym produktem nie zauważasz zmiany w ilości wypijanego przez malucha mleka ani żadnych niepokojących cię objawów, to nie ma przeciwwskazań, żeby w razie potrzeby zmianę mieszanki przeprowadzić od razu.
Natomiast w sytuacji, gdy początkowo dziecko niechętnie reaguje na karmienie nową mieszanką (nie akceptuje w pełni jej smaku), potrzebne będzie więcej prób przed pełnym przyzwyczajeniem się do podawanego produktu – jest duża szansa, że przyjdzie to z czasem. Lepiej wtedy włączać kolejne posiłki na bazie nowego produktu stopniowo i początkowo nie rezygnować całkowicie z poprzedniego mleka, by nie doprowadzić do sytuacji, gdy dziecko w okresie przejściowym w ciągu dnia je zbyt mało.
W razie wystąpienia jakichkolwiek wątpliwości dotyczących tolerancji i akceptacji nowego preparatu przez dziecko najlepiej skonsultować się z pediatrą.
Ile czasu potrzeba, by dziecko przyzwyczaiło się do nowego mleka modyfikowanego?
Większość dzieci nie ma problemu z przyzwyczajeniem się do smaku nowego mleka modyfikowanego i akceptuje jego smak już od pierwszego podania. Zdarza się jednak, że produkt trzeba podać kilka razy zanim maluch będzie chciał spożywać nowe mleko równie chętnie i w podobnej ilości jak poprzednie.
Ze względu na charakterystyczny smak i zapach, większy problem z akceptacją nowego produktu występuje w przypadku zmiany mieszanki na hydrolizat lub mieszanki aminokwasowe, stosowane w alergii na białka mleka krowiego.
Warto pamiętać, że organizm dziecka także może potrzebować czasu zanim przyzwyczai się w pełni do trawienia nowego produktu. Uważa się, że 1-2 tygodnie od wprowadzenia nowej mieszanki to czas przejściowy, kiedy mogą wystąpić ewentualne przejściowe dolegliwości związane z jej włączeniem do diety.
Jakie mogą być reakcje organizmu dziecka przy zmianie mleka modyfikowanego
Czasami zmiana mleka modyfikowanego może wiązać się z wystąpieniem:
- Zmiany rytmu wypróżnień - częstsze lub rzadsze oddawanie stolca,
- Zmiany konsystencji stolca - zarówno na twardszą, bardziej zbitą, jak i płynną,
- Zmiany koloru stolca
- Niechętnej reakcji przy karmieniu – odwracanie główki w drugą stronę przy próbach podania butelki,
- Ulewania,
- Nadmiernej ilości gazów.
Jak ocenić, czy wybrane nowe mleko modyfikowane jest odpowiednie dla dziecka?
Wyżej wymienione zmiany mają zazwyczaj charakter przejściowy. Jednak czasami mogą wystąpić oznaki świadczące o braku tolerancji nowego mleka modyfikowane. Są to:
- Biegunka,
- Wymioty,
- Obecność krwi lub śluzu w stolcu,
- Widoczne objawy bólowe u dziecka, np. podkurczanie nóżek do brzucha w czasie płaczu,
- Wyraźne mniejszy apetyt przez dłuższy czas i związane z tym spowolnienie przyrostów masy ciała.
Co zrobić, jeśli dziecko nie toleruje nowego mleka modyfikowanego?
W sytuacji, gdy zauważasz u dziecka wymienione wyżej objawy, niezwłocznie skonsultuj się z pediatrą. Zapisz się z nim na wizytę u lekarza również w przypadku, gdy łagodne dolegliwości trawienne, które pojawiły się po wprowadzeniu nowego mleka modyfikowanego nie ustępują w ciągu około tygodnia lub gdy obserwujesz u malucha objawy wyraźnego dyskomfortu po podaniu mieszanki mlecznej.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami.
Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
Źródła:
- Centers for Disease Control and Prevention (2023) Infant Formula Preparation and Storage, dostęp: https://www.cdc.gov/nutrition/infantandtoddlernutrition/formula-feeding/infant-formula-preparation-and-storage.html.
- National Health Services (2023) Types of formula, dostęp: https://www.nhs.uk/conditions/baby/breastfeeding-and-bottle-feeding/bottle-feeding/types-of-formula/.
- Minnesota Department of Health (2022) Changing Formulas, dostęp: https://www.health.state.mn.us/docs/people/wic/localagency/recall/transitions.pdf.
- Szajewska H., Socha P., Horovath A. i wsp. (2021) Zasady Żywienia Zdrowych Niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Przegląd Pediatryczny 50: 1-19, dostęp: https://ptp.edu.pl/dokumenty/4337.pdf.
- Horovath A., Rachtan-Janicka J., Rybak A. i wsp. Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin, Medycyna Praktyczna, dostęp: https://1000dni.pl/wp-content/uploads/2023/01/poradnik-zywienia-niemowlat-1341.pdf.