Zapalenie piersi, nawał mleczny i inne problemy z karmieniem piersią. Sprawdź, jak je rozwiązać

Nawał mleczny

Pierwszym problemem, z którym możesz się spotkać podczas karmienia piersią, jest nawał mleczny, inaczej nazywany nawałem pokarmu. Nawał mleczny jest naturalną reakcją organizmu, który chce spełnić potrzeby dziecka. Po porodzie, w organizmie mamy zwiększa się poziom hormonu odpowiedzialnego za wytwarzanie mleka – prolaktyny. Ponadto zmienia się skład pokarmu – gęsta siara zmienia się w tzw. mleko dojrzałe, którego jest znacznie więcej. Między czwartą a szóstą dobą po porodzie ilość pokarmu może znacznie przekraczać zapotrzebowanie noworodka (na początku nawału nawet 10-krotnie). Nawał mleczny staje się problematyczny, gdy piersi są przepełnione i ciężkie, a mleko wylewa się z nich także poza porami karmienia, możesz mieć stan podgorączkowy i odczuwać bolesność piersi.

By poradzić sobie z nawałem mlecznym:

• często przystawiaj dziecko do piersi – karm według potrzeb dziecka i swoich,
• pozwalaj mu ssać tak długo, aż opróżni pierś,
• rozpoczynaj karmienie raz od jednej, raz od drugiej piersi,
• jeśli pojawił się problem z wypływem pokarmu z obrzękniętej piersi, weź ciepły prysznic lub zrób ciepły okład bezpośrednio przed karmieniem,
• karm ok. 8 -12 razy na dobę – zawsze gdy maluch będzie domagał się pokarmu,
• nie opuszczaj nocnych karmień,
• gdy poczujesz, że piersi się przepełniają, zachęcaj dziecko do jedzenia,
• noś wygodny biustonosz,
• jeżeli nie możesz karmić piersią podczas nawału mlecznego, odciągaj pokarm co najmniej 8 razy dziennie.

Jeżeli nawał mleczny jest tak duży, że uniemożliwia Ci przystawienie dziecka do piersi, możesz odciągnąć odrobinę pokarmu. Tylko do odczucia ulgi. Uważaj, by nie odciągać za długo – zbyt częste lub długie odciąganie pokarmu uaktywnia wytwarzanie mleka i zamiast zmniejszenia ilości pokarmu, możesz jeszcze bardziej ją zwiększyć. Wystarczy 2-3 minuty.

Nawał mleczny ustępuje zazwyczaj po około 2-3 dobach. Ten czas możesz skrócić przykładając po karmieniu zimne okłady – chłód zmniejsza ilość produkowanego pokarmu. Jeszcze lepiej zadziała okład ze schłodzonych i nakłutych liści kapusty. Sok z kapusty ma działanie przeciwzapalne. Po 15 minutach wyrzuć liście i umyj pierś. Nawał mleczny jest fizjologią! Jego pojawienie się świadczy o prawidłowej ilości hormonów w organizmie młodej mamy. Brak nawału skłania nas do szukania przyczyny i częstej kontroli wagi dziecka w okresie późniejszym.

Jeżeli pojawią się ból, guzek,  zaczerwienie piersi i wysoka temperatura, koniecznie zgłoś się do poradni laktacyjnej. Dzięki temu unikniesz powikłań wynikających z nieodpowiedniego postępowania z nawałem pokarmu: obrzęku piersi, zatkania przewodu mlecznego czy zastoju pokarmu.

Bolące brodawki

Oprócz nawału pokarmu, inną dolegliwością, która pojawia się po porodzie, są bolące brodawki. Ból brodawek w większości przypadków mija tydzień po narodzinach dziecka. Jeżeli podrażnienie, krwawienie i zaczerwienie brodawek występuje przez cały okres karmienia piersią, jest to problem wynikający najprawdopodobniej ze złej techniki karmienia. Rzadziej przyczyna bólu brodawek tkwi w zaburzeniach odruchu ssania, nawału bądź zastoju pokarmu, grzybicy czy zmian alergicznych. Utrzymujący się długo ból brodawek wymaga konsultacji z lekarzem, który przy silnym bólu może zalecić stosowanie środków przeciwbólowych zawierających ibuprofen czyli paracetamol.

Wskazówki do karmienia przy bolących brodawkach:

• przed karmieniem przykładaj na 3-5 minuty ciepły okład – to rozszerzy przewody mleczne i ułatwi wypływanie pokarmu,
• na początku, odciągnij odrobinę pokarmu i zmiękcz nim otoczkę piersi – pobudzisz w ten sposób wypływ mleka,
• aby maluch nie drażnił brodawki, przy wyjmowaniu mu piersi z buzi, wsuwaj palec do ust dziecka – pomoże Ci to w delikatnym odsunięciu go od piersi,
• wybieraj wygodne pozycje i zmieniaj je w trakcie karmienia – zaleca się pozycje klasyczną oraz pozycję spod pachy,
• częste karmienie – co najmniej 1-2,5 godziny,
• karmienie rozpoczynaj od mniej bolącej piersi – głodne dziecko może ssać gwałtownie i dodatkowo podrażniać brodawki.

Jak dbać o bolące brodawki

• smaruj je swoim mlekiem i pozostaw na skórze, by samo wyschło.
• często zmieniaj nakładki wchłaniające mleko, by nie były wilgotne – w przeciwnym razie rozwiną się bakterie i rany nie będą się goić,
• stosuj tzw. muszle ochronne na piersi, które będą zbierać wyciekający pokarm,
• by przyśpieszyć gojenie ran, zapewnij im dostęp powietrza – kiedy tylko możesz leż z odkrytymi piersiami,
• jeżeli ból uniemożliwia Ci karmienie – udaj się do poradni laktacyjnej. 
• kapturki ochronne – łagodzą ból, jednak dziecko może do nich przywyknąć i mieć problem z chwytaniem brodawki,
• kremy i maści – mogą zaburzać wydzielanie nawilżająco – natłuszczającej substancji z otoczki, (po jej zapachu maluch znajduje pierś). Składniki kremów mogą pozostać na skórze i przedostać się do jego ust,
• butelkę – odciągnięty pokarm podawaj dziecku używając łyżeczki, kubeczka lub kieliszka do lekarstw. Butelka może przyzwyczaić dziecko do smoczka.

Obrzęk piersi

W trzeciej lub czwartej dobie po porodzie może pojawić się obrzęk piersi, który sprawi, że będą one bolesne i twarde. Przez obrzęk skóra na piersiach jest zaczerwieniona i błyszcząca, a brodawki chowają się w obrzmiałych otoczkach. Przy obrzęku piersi pojawić się może także podwyższona temperatura (do 38,4oC).

Przyczyny obrzęku piersi:

• nieprawidłowa technika karmienia,
• nieprawidłowe ssanie piersi przez dziecko,
• zbyt rzadkie (rzadsze niż 8 razy na dobę) i zbyt krótkie karmienia (krótsze niż 10 minut),
• zaprzestanie karmień nocnych,
• używanie smoczka,
• dokarmianie dziecka,
• urazy piersi.

Niezwykle rzadką przyczyną obrzęków piersi są zaburzenia wydzielania oksytocyny, które mogą być spowodowane przez silny stres, przemęczenie i życie w napięciu.

Na obrzęk piersi pomoże:

• stosowanie ciepłych okładów lub ciepła kąpiel,
• karmienie 8-12 razy na dobę (nie rzadziej niż co 4 godz. w nocy),
• delikatny masaż w kierunku brodawek w przerwach między napływaniem do piersi pokarmu,
• stosowanie schłodzonych kompresów  żelowych lub okładów ze schłodzonych liści kapusty bezpośrednio po karmieniu. Już po 15 minutach rozpoczyna się kolejna produkcja pokarmu.

Zapalenie piersi

Dolegliwością, która może pojawić się na każdym etapie laktacji, jest stan zapalny gruczołu piersiowego, czyli zapalenie piersi. Objawów zapalenia piersi nie można w żadnym wypadku lekceważyć, ponieważ nieleczone, grozi poważnymi powikłaniami, takimi jak mniejsza ilość pokarmu, powrotem dolegliwości czy pojawieniem się ropnia piersi.

Ropień jest bolesny i może wymagać przyjmowania antybiotyków, biopsji lub nacięcia zmiany.

Gdy w pokarmie zauważysz krew, udaj się do poradni laktacyjnej.

Objawy:

• opuchnięcie, zaczerwienienie i ból piersi,
• wysoka gorączka,
• bóle głowy i mięśni tzw. odczucia paragrypowe
• dreszcze,
• uczucie ogólnego zmęczenia.

Przyczyny zapalenia piersi mogą być różne. Już nieodpowiednio dobrany, uciskający biustonosz może zablokować kanaliki mleczne i spowodować stan zapalny. Urazy piersi także mogą powodować zapalenie, np. gdy brodawki są popękane, łatwiej dostają się do nich drobnoustroje, przyczyniając się do zapalenia. Namnażanie się drobnoustrojów może wynikać także z nieregularnego lub zbyt krótkiego karmienia – pokarm zalega wtedy w kanalikach co sprzyja rozwojowi bakterii. Gdy jesteś zestresowana i zmęczona, Twoja odporność na wirusy i infekcje spada, również w piersi. Uważaj na urazy piersi (framugi drzwi, kopniaki przy przewijaniu itp.).

Sposoby na zapalenie piersi:

• zaczynaj karmienie od chorej piersi (głodne dziecko będzie gwałtowniej ssało i odblokuje kanaliki mleczne),
• częste karmienie (co 2 godziny),
• zimne okłady ze schłodzonych liści białej kapusty po karmieniu na 15 minut,
• zdrowe odżywianie,
• picie dużej ilości płynów (wody, lekkich naparów ziołowych i owocowych),
• często wypoczywaj, zadbaj o swój relaks,
• stosuj niesterydowe leki przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, które są odpowiednie dla karmiącej mamy.

Jeśli stan zapalny utrzymuje się przez 24 godziny koniecznie udaj się do lekarza, który najprawdopodobniej zaleci stosowanie kuracji antybiotykowej. W przypadku braku poprawy, możesz zostać skierowana na badanie posiewu bakteryjnego, który pomoże w dobraniu odpowiedniego antybiotyku.

Dziecko nie chce ssać piersi

Sytuacja, gdy dziecko nie chce ssać piersi, może zdarzyć się zarówno tuż po porodzie, jak i wtedy, gdy karmisz już od jakiegoś czasu. Jeżeli dziecko sporadycznie odmawia ssania – nie martw się. W przypadku, gdy maluch regularnie odrzuca pierś, obserwuj go i zasięgnij porady specjalisty.

Dlaczego dziecko nie chce ssać piersi? Najczęstsze przyczyny.

• Niewłaściwa pozycja karmienia (dziecko czuje się niepewnie, niekomfortowo).
• Przy obrzęku piersi, brodawki są zbyt płaskie, wklęsłe – dziecko nie może chwycić piersi.
• Zbyt wolne lub szybkie wypływanie pokarmu drażni dziecko.
• Dokarmianie lub dopajanie dziecka między karmieniami.
• Przyzwyczajenie do smoczka .
• Zmiana smaku pokarmu, spowodowana lekami lub zmianami odżywiania się.
• Alergia lub nietolerancja pokarmowa.
• Ból spowodowany ząbkowaniem, pleśniawkami, opryszczką, kolką, zapaleniem gardła lub ucha.

Co robić by zachęcić dziecko do ssania piersi?

Dziecko czuje Twoje emocje – gdy jesteś zdenerwowana, dziecko może odmawiać ssania piersi. Przed karmieniem postaraj się więc odprężyć – posłuchaj muzyki, która Cię relaksuje, weź kąpiel, uspokój się.  Zadbaj o to, by miejsce, w którym karmisz, zapewniało poczucie intymności i komfortu. Obserwuj dziecko – podaj pierś, gdy tylko dostrzeżesz pierwsze oznaki głodu (szukanie, wkładanie rączek do buzi), nie czekaj na domaganie się posiłku płaczem. Na 10-15 minut przystawiaj dziecko do piersi, w przypadku, gdy nie uda się go nakarmić, podaj odciągnięty pokarm.

Nie poddawaj się – przez 2-3 tygodnie proponuj dziecku pierś kila razy dziennie, a jeśli zaistnieje potrzeba, podawaj mu odciągnięty pokarm używając łyżeczki, pipetki lub kubeczka (by uniknąć przyzwyczajenia do smoczka). Dzięki systematycznemu odciąganiu mleka, zapobiegniesz tworzeniu się zastojów pokarmów i podtrzymasz laktację. W przypadku gdy dziecko konsekwentnie odmawia karmień skontaktuj się z lekarzem, położną lub doradcą laktacyjnym.

Tagi: nawał mleczny, bolące brodawki, obrzęk piersi, zapalenie piersi, dziecko nie chce ssać piersi, problemy z laktacją, niemowle nie chce ssać piersi, nawał pokarmu, ból brodawek,