Wysypki u niemowląt jedną z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez rodziców, niestety nie zawsze można znaleźć ich przyczyny. Wysypki przybierają różne formy takie jak plamki, grudki, krostki, mogą być na rumieniowym podłożu lub czystej skórze. Za powstanie wysypek odpowiadają patogeny takie jak bakterie, wirusy, grzyby, ale również reakcje alergiczne na przykład na pokarmy, środki piorące, mydło czy po ukąszeniu przez owady. Wiele rodzajów wysypki u niemowlaka nie wymaga leczenia, a jedynie zmiany pielęgnacji. Dowiedzmy się więcej na ten temat!
Najczęstsze rodzaje wysypki u niemowląt
U niemowląt występują różne rodzaje wysypek, a do najczęściej objawiających się w tej grupie wiekowej należą: trądzik niemowlęcy, wysypka alergiczna oraz wysypka wynikająca z choroby (głównie wirusowej).
Trądzik niemowlęcy – wysypka u niemowlaka
Nawet do 3. miesiąca życia może wystąpić u dzieci trądzik niemowlęcy zajmujący skórę policzków, czoła i nosa. Zmiany te są w typie zaskórników, grudek i krostek. Najczęściej zmiany ustępują samoistnie w ciągu kilku miesięcy, a po wygojeniu nie pozostawiają żadnych śladów na skórze.
Przeczytaj: Zielone kupy u niemowlaka
Pokrzywka u niemowlaka
Pokrzywka u niemowląt przebiega z pojawieniem się na skórze zmian typu drobnych pęcherzyków i bąbli o różnej wielkości. Zmiany pokrzywkowe często szybko zanikają nie pozostawiając śladów. Najczęściej występuje w przebiegu alergii na pokarmy, leki, ukąszenia owadów, kontaktu skóry z alergenami takimi jak na przykład ubranko wyprane w nowym proszku, ale może również pojawić się w przebiegu zakażeń wirusowych.
Wysypka wokół ust u niemowlaka
Wysypka wokół ust dziecka może być spowodowana licznymi czynnikami. Takie zmiany występują w przebiegu okołoustnego zapalenia skóry, trądziku różowatego, atopowego zapalenia skóry i innych dermatozach (chorobach skóry). Przy długotrwałym utrzymywaniu się zmian należy skonsultować się z lekarzem celem ustalenia rozpoznania.
Krostki u niemowlaka pod pieluszką
Pieluszkowe zapalenie skóry jest jednym z najczęstszych schorzeń, z którymi zmagają się niemowlęta i ich opiekunowie. Zmiany skórne uwidaczniają się w postaci rumienia i złuszczanie naskórka, grudek, krostek, pęcherzyków i nadżerki. Objawom skórnym towarzyszy niepokój, płaczliwość i nerwowość dziecka. Wykwity skórne pojawiają się w miejscach, gdzie pieluszka przylega do ciała, czyli w okolicy pośladków, pachwin, narządów płciowych, podbrzusza.
Za rozwój dolegliwości odpowiada zbyt duża wilgoć i nieodpowiednia higiena skóry, która jest drażniona przez pocieranie, tarcie podczas pielęgnacji oraz zalegające w pieluszce mocz i stolec. Zmiany mogą się nasilać podczas antybiotykoterapii.
Najważniejsza u dzieci jest prawidłowa pielęgnacja skóry, czyli dokładnie wysuszanie po myciu, częsta zmiana pieluszek, unikanie preparatów na bazie alkoholu oraz wilgotnych chusteczek, które są wygodne do użycia, ale niestety nie sprzyjają skórze dzidziusia. W przypadku nadkażenia i dużych zmian konieczna jest wizyta u lekarza i zastosowanie odpowiedniego leczenia farmakologicznego.
Sprawdź również: Czkawka u niemowlaka, jak sobie z nią radzić?
Choroby z wysypką u dzieci
Wśród chorób infekcyjnych przebiegających z wysypką należy szczególnie pamiętać o bostonce, ospie wietrznej, rumieniu nagłym, odrze, szkarlatynie. Oprócz przyczyn infekcyjnych duża część wysypek pojawia się w przebiegu alergii pokarmowej oraz kontaktowej.
Bostonka – wysypka u dziecka
Jedną z charakterystycznych wysypek jest ta występująca w przebiegu bostonki. Wysypka ta składa się z pęcherzyków lub grudek na błonie śluzowej jamy ustnej oraz skórze rąk i stóp w tym na powierzchniach dłoniowej i podeszwowej. Osutka rzadziej obejmuje takie części ciała jak tułów czy pośladki. Zmiany skórne pojawiają się najczęściej po okresie objawów takich jak złe samopoczucie, osłabienie, gorączka.
Ospa wietrzna u dziecka
Charakterystyka wysypki w przebiegu ospy wietrznej jest bardzo typowa. Po okresie objawów zwiastujących taki jak ból głowy, mięśni, gorączce występuje wysypka złożona z drobnych, czerwonych plamek na skórze tułowia, twarzy i na owłosionej skórze głowy co jest bardzo charakterystyczną cechą dla tej choroby. Część ze zmian zmienia swoją morfologię i w ciągu kilkunastu godzin przemieniają się z plamek przez grudki i krostki, do pęcherzyków z rumieniową otoczką. Z czasem zmiany zasychają w strupki, które mogą pozostawiać stałe odbarwienia na skórze po przechorowaniu. Inną specyficzną cechą wysypki jest fakt, że wykwity skórne mocno swędzą. Podczas zachorowania na ciele występują wszystkie rodzaje zmian równocześnie, dlatego mówi się, że jest to wysypka polimorficzna (czyli zawierająca wiele form morfologicznych jednocześnie: plamek, grudek, pęcherzyków, strupków).
Alergie skórne u dzieci
Wysypka na skórze dziecka może pojawić się w przebiegu reakcji alergicznej na przykład jako wyprysk kontaktowy lub alergiczne zapalenie skóry.
Wyprysk kontaktowy charakteryzuje się głównie grudkami oraz rzadkiej innymi formami jak rumień, pęcherzyki, nadżerki czy złuszczanie się naskórka. Objawy występują po kontakcie skóry z alergenami taki jak nikiel, neomycyna, detergenty, proszki do prania.
Natomiast alergiczne zapalenie skóry (AZS) jest jednostką chorobową objawiającą się suchością, swędzeniem skórnymi oraz wykwitami takimi jak rumieniowe ogniska, na podłożu których rozwijają się grudki, pęcherzyki oraz nadżerki. U chorych dzieci czynnikami wywołującymi i nasilającymi zmiany są alergeny zawarte w pokarmie oraz w powietrzu na przykład białka mleka krowiego, białka jaj kurzych, pyłki drzew, traw. Zmianom skórnym towarzyszy silnie nasilony świąd.
Przeczytaj: Dlaczego warto kłaść dziecko na brzuszku?
Kiedy wysypka u niemowlęcia wymaga konsultacji z lekarzem?
Wysypki przebiegające z szybko szerzącymi się, narastającymi zmianami, przebiegające z zajęciem znacznych obszarów skóry, którym towarzyszą objawy ogólne takie jak gorączka, dreszcze, uporczywy świąd czy ból należy pilnie skonsultować z pediatrą lub dermatologiem, którzy są w stanie zalecić odpowiednie leczenie. Do innych niepokojących objawów zaliczamy licznie powstające pęcherze, oddzielenie się naskórka od skóry, a także wybroczyny, szczególnie jeśli powstają głównie na kończynach dolnych.
Poza tym, jeśli objawy skórne utrzymują się przez dłuższy czas lub zmiany zaczęły pojawiać się na błonach śluzowych, wówczas również należy skonsultować się z lekarzem.
1) S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL 2020
2) A. Kaszuba, M. Kuchciak-Brancewicz, Atopowe zapalenie skóry i pokrzywka.
3) Braun-Falco O., Burgdorf W.H., Plewig G. i wsp.: Choroby przydatków skóry. (W:) Dermatologia. Lublin, Wyd. Czelej, T. II, 2010;