Sprawdź, co potrafi niezwykły układ pokarmowy dziecka

Funkcje układu pokarmowego

Zadania, jakie codziennie ma przed sobą przewód pokarmowy Twojego dziecka są szczególnie trudne w okresie niemowlęcym, ponieważ układ trawienny maluszka wciąż dojrzewa. Organizm niemowlęcia ma zwiększone zapotrzebowanie na substancje budulcowe przy niedostatecznie sprawnych mechanizmach biorących udział w procesach trawienia i wchłaniania. Dlatego ważne jest wspieranie rozwoju układu pokarmowego Twojego dziecka. Wiedząc, jak funkcjonuje przewód pokarmowy i poszczególne narządy, łatwiej zrozumiesz potrzeby Twojego maluszka.

Układ pokarmowego człowieka – najważniejsze funkcje:

• Mechaniczne rozdrabnianie pokarmu, które zachodzi już w jamie ustnej.
• Mieszanie pokarmu ze śliną i formowanie kęsa (możliwe dzięki obecności języka oraz ślinianek, wydzielających ślinę do jamy ustnej).
• Przełykanie i pasaż pokarmu przez przełyk do żołądka (pierwsza czynność - zależna od naszej woli, druga - nie).
• Trawienie (hydroliza) pokarmów pod wpływem enzymów, którego początek zachodzi już w jamie ustnej.
• Wydzielanie enzymów trawiennych niezbędnych do trawienia, a także substancji ochronnych (kwas solny, lizozym) i ważnych hormonów.
• Wchłanianie produktów trawienia – aminokwasów, kwasów tłuszczowych, glicerolu, cholesterolu i cukrów prostych.

Trawienie i wchłanianie – kluczowe procesy dla prawidłowego wzrostu Maluszka

W jamie ustnej i żołądku dochodzi do rozdrobnienia i wymieszania pokarmu z jednoczesnym jego wstępnym trawieniem. W jamie ustnej dzięki obecności amylazy ślinowej, zachodzi początkowe trawienie cukrów, np. skrobi. W żołądku trawione są białka, za hydrolizę których odpowiada enzym –  pepsyna. U niemowląt występuje również specjalny enzym – podpuszczka, który dodatkowo ułatwia trawienie białek mleka. Dzięki obecności lizozymu w ślinie i wydzielaniu kwasu solnego w żołądku możliwe jest stworzenie bariery chroniącej organizm przed bakteriami.

Trawienie pokarmu jest złożonym procesem, zachodzącym przy udziale enzymów wydzielanych do światła przewodu pokarmowego. Trawienie polega na przekształceniu wielocząsteczkowych związków: węglowodanów, białek i tłuszczów na proste związki: cukry proste, aminokwasy oraz kwasy tłuszczowe, które mogą być wchłonięte do krwi lub limfy, a następnie zostać wykorzystane przez organizm człowieka.

Kolejnym miejscem, w których dochodzi do trawienia jest pierwszy odcinek jelita cienkiego – dwunastnica. Dzięki działaniu żółci (produkowanej przez wątrobę) tłuszcze są rozbijane na mniejsze cząsteczki i przygotowywane na działanie enzymu trawiennego – lipazy trzustkowej. Rozbija ona cząsteczkę tłuszczową na glicerol i kwasy tłuszczowe. Węglowodany trawione są przy udziale amylazy trzustkowej oraz odpowiednich enzymów trzustkowych: maltazy, laktazy, sacharazy. Efektem trawienia wielocukrów jest rozszczepienie cząsteczek i powstanie cukrów prostych. W jelicie cienkim odbywa się kontynuacja trawienia białek. Dzięki specyficznym enzymom trzustkowych polipeptydy i oligopeptydy trawione są do małych peptydów i aminokwasów – składowych cząsteczek białka.

W jelicie cienkim dochodzi  do wchłaniania strawionych substancji. W dwunastnicy wchłaniane są żelazo, wapń, magnez, sód i częściowo woda. W jelicie cienkim wchłaniane są witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E i K), cukry proste, peptydy i aminokwasy oraz kwasy tłuszczowe, glicerol i cholesterol. W okrężnicy (jelicie grubym) dochodzi do formowania kału oraz wchłaniania wody, glukozy, aminokwasów, kwasów tłuszczowych, witamin (K, B1, H) oraz składników mineralnych (chloru, potasu i sodu).

Wchłanianie to kluczowa funkcja kosmków jelitowych, pokrywających powierzchnię jelita cienkiego. Tu zachodzi wchłanianie prostych składników odżywczych, które następnie transportowane są do wątroby za pośrednictwem żyli wrotnej.

W jelicie grubym nie ma już kosmków jelitowych. Występują w nim bakterie symbiotyczne, tzw. mikroflora jelitowa. Dzięki mikroflorze jelitowej odbywa się bakteryjna fermentacja błonnika, wytwarzanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych oraz produkcja niektórych witamin – biotyny, kwasu pantotenowego, kwasu foliowego, kwasu nikotynowego, witaminy B12 i K. W odbytnicy następuje formowane kału, który wydalany jest dzięki mięśniom odbytu, których stymulacja jest zależna od naszej woli.

Układ pokarmowy dziecka rozwija się stopniowo i osiąga pełną dojrzałość w ciągu pierwszych 3. lat życia maluszka. W tym czasie różni się nieco od dojrzałego przewodu pokarmowego. Mikroflora jelitowa nie jest w pełni dojrzała, dlatego łatwiej o infekcje lub alergie pokarmowe. Z powodu przejściowych niedoborów laktazy, mogą pojawić się trudności z trawieniem laktozy – cukru mlecznego.

TAGI: układ pokarmowy, trawienie, wchłanianie, żołądek, enzymy, podpuszczka, przewód pokarmowy, brzuszek, mikroflora, jelita