Biegunka u noworodka, niemowlęcia czy starszego dziecka to niepokojący objaw, który często świadczy o problemie, nie tylko brzuszkowym. Częste biegunki to sygnał, że w organizmie naszego maluszka dzieje się coś, co wymaga pogłębionej diagnostyki. Przyczyny biegunki zależą od jej specyfiki – inne czynniki powodują biegunkę ostrą, inne przewlekłą. Warto wiedzieć, jak leczyć biegunkę, gdy ta pojawi się u Twojego dziecka i czy każdy jej epizod wymaga wizyty u pediatry.
Biegunka u dzieci – jak ją rozpoznać?
To pytanie zadaje sobie każdy rodzic, który zaobserwował niepokojące objawy u dziecka. Od jakiej liczby stolców wydalanych codziennie przez dziecko możemy mówić o biegunce? Fizjologiczna liczba wypróżnień jest różna i zależy od wieku dziecka czy sposobu jego karmienia. Kluczowe przy rozpoznaniu biegunki u dzieci są: zmiana częstości wypróżnień i konsystencji stolca.
Przewodnik dla mamy, czyli schemat żywienia niemowląt
Przejdź do artykułu
O biegunce możemy mówić, gdy dochodzi do zwiększenia częstotliwości wypróżnień w ciągu doby w porównaniu z wcześniejszą częstotliwością (przeważnie są to 3 lub więcej stolców na dzień) lub/i gdy zmienia się konsystencja stolca na luźniejszą.
Biegunka – przyczyny
Biegunka jest objawem, nie przyczyną czy chorobą. Jej występowanie świadczy o problemie zdrowotnym, który może, ale nie musi, być zlokalizowany w brzuszku dziecka. Wyróżniamy dwa rodzaje biegunek: ostrą i przewlekłą. Biegunka ostra trwa nie dłużej niż 2 tygodnie. Ma charakter nagły i najczęściej związania jest z zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym. Jej najniebezpieczniejszym skutkiem może być odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe.
Przyczyny biegunki ostrej:
- zakazanie bakteryjne (np. pałeczkami Salmonelli);
- zakażenie wirusowe (np. rotawirusem);
- pasożyty przewodu pokarmowego;
- infekcja ogólna (przeziębienie, grypa, zapalenie dróg oddechowych).
Przewlekła biegunka trwa dłużej niż 2 tygodnie i może utrzymywać się do momentu, w którym nie zostanie zdiagnozowana jej podstawowa przyczyna. Poważnym skutkiem ubocznym tego rodzaju biegunki u dzieci jest niedożywienie i związane z nimi niedobory składników odżywczych czy witamin.
Przyczyny biegunki przewlekłej:
- nietolerancje węglowodanów (laktozy z mleka, fruktozy z owoców lub sorbitolu – dodatku słodzącego do żywności);
- alergie pokarmowe (np. na białko mleka krowiego);
- zakażenia poinfekcyjne lub po przebytej antybiotykoterapii;
- ząbkowanie;
- zespół jelita drażliwego;
- zaburzenie motoryki przewodu pokarmowego;
- zaburzenia odporności;
- stres;
- niektóre choroby (choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, nadczynność tarczycy).
Dieta przy biegunce
W przypadku przewlekłej biegunki niezbędna jest wizyta u pediatry, a także specjalisty, który na podstawie badań postawi właściwą diagnozę i zaleci najlepszy sposób leczenia choroby podstawowej. Najczęstszą przyczyną przewlekłej biegunki jest alergia pokarmowa lub nietolerancja. W tej sytuacji mama karmiąca piersią powinna zmienić dietę, aby nie występował w niej uczulający dziecko składnik. U niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym dobiera się najlepsze do ich potrzeb mleko. Zaś u dzieci starszych eliminuje się z jadłospisu alergen czy nietolerowany składnik diety.
Nie ma specjalnego sposobu żywienia dziecka w trakcie czy po przebyciu ostrej biegunki. W przypadku występowania ostrej biegunki u dzieci zaleca się nawadnianie i kontynuowanie dotychczasowego sposobu karmienia. Jeśli karmisz niemowlę piersią, bez względu na sposób nawadniania, kontynuuj tę metodę żywienia dziecka. U niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym kontynuuj jego podawanie tak, jak dotychczas. Wyjątek stanowią sytuacje, w których dochodzi do znacznego odwodnienia. Wówczas niemowlę należy nawadniać specjalnymi płynami, np. płynem wieloelektrolitowym, dostępnym w aptece. I powrócić do sposobu karmienia praktykowanego przed epizodem biegunki. U dzieci starszych należy stosować taką samą dietę, jaka była przed wystąpieniem biegunki.
Pamiętaj!
Noworodek, niemowlę czy dziecko z biegunką ostrą powinno mieć takie samo żywienie, jak przed wystąpieniem biegunki. Bez względu na rodzaj karmienia – piersią czy mlekiem modyfikowanym – dziecka nie wolno głodzić!
Uwaga – odwodnienie
Odwodnienie organizmu to najniebezpieczniejszy skutek ostrej biegunki. Podczas biegunki dochodzi do utraty wody oraz cennych elektrolitów – niezbędnych m. in. do prawidłowej pracy serca czy przewodnictwa impulsów nerwowych. Ostrej biegunce często towarzyszą nudności. Wymioty i biegunka to duet objawów, który bardzo szybko prowadzi do zaburzeń elektrolitowych czy kwasicy metabolicznej. Im młodsze dziecko i bardziej nasilone objawy, tym szybciej może dojść do odwodnienia.
Objawy odwodnienia dziecka:
- wzmożone pragnienie,
- zmniejszona diureza (rzadkie lub skąpe oddawanie moczu),
- ubytek masy ciała,
- suche śluzówki,
- sucha skóra (utrata elastyczności),
- zapadnięte gałki oczne („zaostrzone” rysy twarzy),
- zapadnięte ciemię.
Jeśli wymienione objawy wystąpią u Twojego dziecka, zgłoś się do lekarza. Odwodnienie lekkiego stopnia może być leczone w warunkach domowych, specjalnymi płynami nawadniającymi. Ciężkie odwodnienie wymaga konsultacji u specjalisty, a niekiedy nawet hospitalizacji dziecka.
Pamiętaj!
Dziecku z biegunką nie należy podawać napojów gazowanych, np. popularnej coli. Napój ten charakteryzuje się wysoką zawartością cukrów prostych, słodzików i sztucznych dodatków, które będą nasilać objawy biegunki u dzieci.
TAGI: biegunka u niemowlęcia, biegunka u noworodka, biegunka ostra, biegunka przewlekła, biegunka u dziecka, dieta przy biegunce, odwodnienie, nawadnianie dziecka, płyny nawadniające, rotawirus, zakażenie