Większość kobiet po zajściu w ciążę obserwuje u siebie pojawienie się zwiększonej ilości wydzieliny z pochwy. Jeśli ma ona biały lub przezroczysty kolor i jest bez zapachu – zwykle nie ma żadnych powodów do niepokoju. Co jednak w sytuacji, gdy w ciąży pojawiają się upławy w kolorze żółtym, zielonym lub brązowym albo wydzielina ma niestandardową konsystencję lub nieprzyjemny zapach? Sprawdź, o czym mogą świadczyć różne rodzaje upławów u kobiety ciężarnej.
Co znajdziesz w tym artykule:
Jak powinna wyglądać wydzielina z pochwy w ciąży?
Pojawienie się zwiększonej ilości wydzieliny z pochwy jest zaliczane do prawdopodobnych oznak ciąży, nie stanowi jednak podstawy do jej rozpoznania. Zwiększenie ilości wydzieliny pochwowej u kobiety ciężarnej występuje przez cały okres ciąży i jest konsekwencją zmian hormonalnych. Gwałtownie wzrastające stężenie estrogenów i progesteronu nasila produkcję śluzu szyjkowego oraz stymuluje złuszczanie nabłonka pochwy, w konsekwencji czego kobiety zauważają wzmożoną ilość wydzieliny z dróg rodnych. Jest to zupełna fizjologia w każdym z trymestrów ciąży, już od pierwszych tygodni po poczęciu.
Normalna wydzielina w czasie ciąży ma przezroczysty lub biały kolor. Zwykle charakteryzuje się rzadką konsystencją i bezwonnym lub łagodnym, niedrażniącym, ewentualnie lekko kwaśnym zapachem. Przypomina śluz pojawiającą się między miesiączkami u kobiet, które nie są w ciąży. Śluz ten jest często bardziej obfity. Obecności wydzieliny pochwowej nie powinny towarzyszyć inne objawy, takie jak świąd czy pieczenie.
Pod koniec ciąży wydzielina z pochwy typowo zmienia wygląd. Dochodzi wtedy do odejścia tzw. czopu śluzowego, czyli gęstego śluzu nagromadzonego w kanale szyjki macicy, który w ciąży stanowi funkcję ochronną. Ma on gęstą, galaretowatą postać i kolor przezroczysty lub kremowy. Czasami przybiera lekko różową lub brązową barwę - jest to efekt obecności niewielkiej ilości krwi z pękających naczynek krwionośnych śluzówki (mocniejsze krwawienie jest natomiast niepokojącym objawem, z którym należy zgłosić się do lekarza).
Upławy w ciąży – czym są?
Obecność wydzieliny z pochwy w czasie ciąży, na różnych jej etapach, jest więc całkowicie naturalnym i spodziewanym zjawiskiem. Niepokoić może natomiast jej niestandardowy kolor, zapach lub konsystencja. Nieprawidłową wydzielinę z pochwy nazywamy upławami. Ich pojawienie się najczęściej stanowi oznakę infekcji intymnej.
Upławy w ciąży – o czym mogą świadczyć?
Wygląd upławów w ciąży może dawać istotne informacje odnośnie potencjalnych przyczyn występowania nieprawidłowej wydzieliny.
Biała wydzielina z pochwy w ciąży
Biała wydzielina z pochwy często stanowi prawidłowy objaw. Należy jednak przyjrzeć się jej konsystencji. Jeśli ma grudki przypominające twarożek, może świadczyć to o obecności upławów związanych z infekcją grzybiczą - kandydozą pochwy. Takiemu wyglądowi wydzieliny najczęściej towarzyszy odczuwanie świądu i pieczenia pochwy lub sromu oraz ból przy oddawaniu moczu.
Kandydozę uznaje się za częstą przypadłość wśród kobiet ciężarnych. Może się rozwinąć w każdym z trymestrów. Wymaga podjęcia leczenia, w innym razie przerost grzybów Candida grozi zwiększeniem ryzyka pojawienia się groźnych powikłań w czasie ciąży. Celem leczenie jest także zmniejszenie nieprzyjemnych objawów towarzyszących infekcji.
Zielona i żółta wydzielina z pochwy w ciąży
Żółte i zielone upławy są niepokojącym sygnałem, który może świadczyć o obecności choroby przenoszonej drogą płciową u kobiety ciężarnej. Dwa z głównych rodzajów zakażeń związanych z pojawieniem się nieprawidłowej wydzieliny w tych barwach to rzęsistkowica, związana z infekcją rzęsistkiem pochwowym, a także chlamydioza wywołana przez patogen Chlamydia trachomatis.
Rzęsistkowica przebiega najczęściej z upławami w zielonożółtym kolorze, często pienistymi, o nieprzyjemn zapachu. Dodatkowo kobieta odczuwa swędzenie i podrażnienie okolic intymnych, a także ból przy oddawaniu moczu. Rozpoznanie rzęsistkowicy wiąże się z koniecznością wprowadzenia farmakoterapii. Nieleczona może zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu. Warto dodać, że infekcja rzęsistkiem może przebiegać w mało zauważalny przez kobietę sposób - opisywane klasyczne upławy nie zawsze występują. Podkreśla się zatem konieczność badania lekarskiego i oceny szyjki macicy, a także wykonywania dodatkowych badań celem wykrycia przyczyny nietypowych dolegliwości ze strony dróg rodnych.
Zakażenie bakterią Chlamydia trachomatis często objawia się obecnością żółtych upławów o silnym zapachu. Inne oznaki to m.in. ból w czasie oddawania moczu i odczuwanie częstej potrzeby oddawania moczu, a także ból w podbrzuszu. Brak odpowiedniego leczenia u kobiety w ciąży w niektórych przypadkach skutkuje porodem przedwczesnym, a także przeniesieniem infekcji na dziecko w czasie porodu. U noworodka ta sama bakteria może prowadzić do rozwoju zapalenia spojówek i zapalenia płuc.
Szara wydzielina z pochwy w ciąży
Obfita, rzadka szara wydzielina z pochwy może oznaczać rozwój waginozy bakteryjnej. Upławy mają wtedy charakterystyczny rybi zapach, który nasila się po stosunku. Choroba polega na zachwianiu równowagi w mikroflorze pochwy, w szczególności na rozroście bakterii beztlenowych. W czasie ciąży zwiększa się ryzyko tych zaburzeń ze względu na zmiany hormonalne. Waginozę bakteryjną leczy się przy pomocy antybiotyków. Niekiedy objawy samodzielnie ustają, lecz niestety mają tendencję do nawrotów, także po właściwie przeprowadzonej kuracji.
Brązowa, różowa lub czerwona wydzielina z pochwy w ciąży
Brązowy kolor wydzieliny z pochwy zazwyczaj świadczy o zawartości krwi. Taki charakter wydzieliny z dróg rodnych m oże się pojawić u kobiety na samym początku ciąży (około 10-14 dni po zapłodnieniu) jako oznaka tzw. krwawienia implantacyjnego, czyli stanu związanego z zagnieżdżeniem się zarodka w ścianie macicy. W takim przypadku niewielkie plamienie jest normalnym zjawiskiem.
Obfite upławy z krwią mogą mieć inne przyczyny. Czasami stanowią oznakę nieprawidłowości w przebiegu ciąży, w tym m.in. przedwczesnych skurczów macicy, obecności łożyska przodującego czy odklejenia się łożyska.
Jeśli ilość krwi jest duża, może to świadczyć o poronieniu lub – po 22. tygodniu, ale przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży - o przedwczesnym porodzie.
Obecność wydzieliny z krwią u kobiety ciężarnej warto zawsze skonsultować z lekarzem.
Niekiedy krwistą wydzielinę z pochwy można zaobserwować po badaniu położniczym, w tym najczęściej wiąże się z pobraniem wymazu z szyjki macicy celem badania cytologicznego. Takie plamienie ustępuje w ciągu doby od spotkania z lekarzem lub położną.
Z racji silnego ukrwienia szyjki macicy w ciąży i łatwości urazu tej części ciała - obserwujemy także plamienie po współżyciu. Przy braku innych objawów można przyjąć postawę wyczekującą - ten rodzaj plamienia po stosunku również ma tendencję do zaniku w ciągu doby od kontaktu płciowego.
Upławy w ciąży – kiedy zgłosić się do lekarza?
Do niepokojących objawów związanych z obecnością upławów w czasie ciąży, które wymagają zasięgnięcia porady lekarskiej, zalicza się:
● Krwawienie z pochwy, szczególnie obfite - gdy nie wygląda tylko jak niewielkie plamienie, a przypomina raczej miesiączkę,
● Wydzielinę z pochwy, która ma nieprzyjemny zapach,
● Świąd, pieczenie okolic intymnych,
● Ból przy oddawaniu moczu,
● Wydzielinę w kolorze żółtym i zielonym,
● Grudkowatą wydzielinę o konsystencji twarożku,
● Upławy z jednoczesnymi objawami uogólnionej infekcji, objawiającą się przede wszystkim gorączką,
● Ból i/lub skurcze brzucha.
Jak zapobiegać pojawianiu się nieprawidłowej wydzieliny w czasie ciąży?
Istnieje wiele możliwych przyczyn upławów w czasie ciąży. Bardzo często ich pojawienie się wynika z infekcji intymnych. Ryzyko ich wystąpienia obniża się przy zastosowaniu następujących zasad profilaktycznych:
● Noś bieliznę wyprodukowaną z naturalnych, przewiewnych materiałów, takich jak bawełna,
● Osuszaj delikatnie okolice intymne po każdym prysznicu czy kąpieli,
● Zmieniaj mokry kostium kąpielowy czy wilgotne ubrania po siłowni od razu, gdy to możliwe,
● Nie używaj perfumowanego mydła i żeli pod prysznic do mycia okolic intymnych - wykorzystuj do tego po prostu ciepłą wodę,
● Zmieniaj często ręczniki kąpielowe i pierz je w wysokiej temperaturze,
● Rozważ stosowanie prezerwatyw w czasie stosunku jako sposobu ochrony przed drobnoustrojami przenoszonymi drogą płciową,
● Jeśli chorujesz na cukrzycę, istotna jest również kontrola stężenia glukozy we krwi i unikanie stanu hiperglikemii.
Warto pamiętać, że obecność nieprawidłowej wydzieliny w czasie ciąży często stanowi sygnał zakażenia, które u kobiet ciężarnych mogą przynieść poważne konsekwencje, obejmujące również dziecko. Warto więc zgłosić się do lekarza od razu, kiedy w czasie ciąży zauważysz upławy. W większości przypadków infekcje można skutecznie wyleczyć – i tym samym zmniejszyć ryzyko pojawienia się powikłań u twojego malucha.
Źródła:
- National Health Service (2024) Vaginal discharge in pregnancy, dostęp: https://www.nhs.uk/pregnancy/related-conditions/common-symptoms/vaginal-discharge/.
- Khaskheli M., Baloch S., Baloch A. S. i wsp. (2021) Vaginal discharge during pregnancy and associated adverse maternal and perinatal outcomes, Pakistan Journal of Medical Sciences, 37(5): 1302-1308, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8377920/.
- Centers for Disease Control and Prevention (2024) Signs and Symptoms of Urgent Maternal Warning Signs, dostęp: https://www.cdc.gov/hearher/maternal-warning-signs/index.html.
- The American College of Obstetricians and Gynecologists (2023) Think You Have Vaginal Infection? Here’s What You Need to Know, dostęp: https://www.acog.org/womens-health/experts-and-stories/the-latest/think-you-have-a-vaginal-infection-heres-what-you-need-to-know.