Ciąża to okres licznych zmian, które zachodzą w organizmie kobiety. Dotyczą one takich aspektów, jak metabolizm, równowaga hormonalna czy procesy trawienne. Wiele przyszłych mam zauważa u siebie zjawisko wzmożonego pocenia w nocy, co może im wydawać się nienaturalne. Czy nadmierne pocenie się w ciąży powinno niepokoić? Jak radzić sobie z nocnymi potami w ciąży w III trymestrze? Warto poznać etiologię tej przypadłości, aby rozwiać wszelkie wątpliwości i uniknąć niepotrzebnych zmartwień.
Co znajdziesz w tym artykule:
Pocenie się w ciąży – czy to częste zjawisko?
Wzmożona potliwość w różnych porach dnia i sytuacjach – oto jeden z objawów ciąży. To właśnie szybsze męczenie i pocenie się w momentach, w których wcześniej to się nie zdarzało u wielu kobiet objawia się jako najwcześniejszy symptom ciąży. Często taki symptom występuje jeszcze zanim pojawią się ciążowe mdłości. Oczywiście, nie jest to regułą, ponieważ organizm każdej kobiety jest inny, ale zdecydowana większość ciężarnych pań odczuwa zwiększoną potliwość. Należy ona więc do jednej z częstszych dolegliwości ciążowych i trzeba liczyć się z tym, że może towarzyszyć przyszłej mamie przez całą ciążę w zmiennym nasileniu.
Warto wiedzieć, skąd bierze się nadmierne pocenie w ciąży. Wynika z gwałtownych zmian hormonalnych u ciężarnej, szybszej przemiany materii, intensywniejszego krążenia oraz zwiększenia objętości krwi i rozszerzania naczyń krwionośnych. Gruczoły potowe pracują wówczas wydajniej i szybciej, aby usprawnić proces termoregulacji. Jest to naturalny proces.
Nadmierne pocenie się w ciąży dotyczy niemal całego ciała, od dłoni i stóp, po pachy, plecy czy okolice pod piersiami. Pot zazwyczaj jest bezwonny, jednak po czasie stwarza idealne warunki do rozwoju bakterii. W związku z tym bardzo ważne jest, by w ciąży jeszcze staranniej dbać o higienę poprzez częstsze mycie, zmianę odzieży, a także stosowanie odpowiednich kosmetyków, np. naturalnych antyperspirantów, które nie są zakazane w ciąży.
Nocne poty w ciąży – skąd się biorą?
Obfite poty nocne w ciąży są tak samo naturalne, jak nadmierne pocenie się w ciągu dnia. Odpowiadają za nie hormony. Niższy poziom estrogenów zaburza prawidłową pracę podwzgórza, czyli części mózgu odpowiedzialnej m.in. za termoregulację. Ta struktura mózgowia może nieodpowiednio interpretować zmiany poziomu estrogenu, przez co produkuje więcej ciepła, a wraz z nim potu, który uwalnia się, by zapobiec przegrzaniu organizmu. Z kolei zwiększone stężenie progesteronu podnosi temperaturę ciała i jednocześnie może wywoływać podobne objawy. Nocne poty w ciąży są więc zupełnie normalne, podobne do tych, które towarzyszą kobietom w czasie menopauzy.
Intensywne nocne pocenie się bywa jednak problematyczne z uwagi na fakt, że może zakłócać sen ciężarnej. Nagłe uderzenia gorąca, po których często pojawia się uczucie chłodu związane z zawilgoceniem piżamy, potrafią uprzykrzać życie w ciąży, gdy szczególnie trudno zadbać o komfort termiczny.
Nocne poty w pierwszej połowie ciąży
Najbardziej gwałtowne zmiany w organizmie ciężarnej zachodzą w pierwszym trymestrze ciąży. To wtedy następują się m.in. implantacja i formowanie łożyska, wzrost produkcji hormonów, czy dynamiczne zmiany metaboliczne. Wszystkie te adaptacje mają na celu przygotowanie organizmu kobiety do nowej roli mamy i stworzenie idealnego środowiska dla rozwoju dziecka.
U niektórych kobiet w ciąży nocne pocenie zmniejsza się lub mija w II trymestrze ciąży, jednak nie jest to regułą. Okres między 20. a 30. tygodniem ciąży to czas, w którym następuje największy przyrost masy ciała. W przypadku występowania otyłości bądź szybkiego przybrania na wadze organizm może walczyć z nadmiarem płynów w organizmie właśnie poprzez zwiększoną potliwość, także nocą. Wówczas zlewne nocne poty w ciąży nadal mogą się pojawiać z taką samą intensywnością, jak na początku. Wystarczy jednak poczekać, aż poziom hormonów nieco się ustabilizuje.
Nocne poty w ciąży – III trymestr
O ile II trymestr bywa okresem względnego spokoju przyszłej mamy, także w kwestii potliwości, o tyle ostatnie trzy miesiące ciąży mogą być bardziej uciążliwe. W III trymestrze organizm kobiety zaczyna się powoli przygotowywać do porodu. Zachodzą kolejne intensywne zmiany hormonalne. Do tego dochodzą typowo fizyczne aspekty wpływające na nadmierną potliwość – dźwiganie sporego ciążowego brzuszka wiąże się z dużym wysiłkiem. Ponadto każda zmiana pozycji podczas snu to także nie lada wyzwanie, więc organizm dodatkowo poci się w nocy.
Istotnym czynnikiem jest również stres – przyszła mama zaczyna się denerwować na myśl o zbliżającym się rozwiązaniu, a to także zwiększa potliwość.
Jak sobie radzić z nocnymi potami w ciąży?
Jaki jest najlepszy sposób na nadmierne nocne pocenie się w ciąży? Trzeba się po prostu do niego przyzwyczaić – nie sposób go zwalczyć, ponieważ jest częścią fizjologicznych zmian w organizmie. Można jednak ułatwić sobie życie na kilka sposobów i sprawić, że zarówno dzienne, jak i nocne pocenie w ciąży będzie mniej uciążliwe dla przyszłej mamy. O czym warto pamiętać?
● Odpowiednie ubrania. Naturalne, oddychające materiały oraz luźna, zwiewna odzież mogą pomóc w przypadku nadmiernego pocenia w ciąży, ponieważ skóra będzie miała lepsze warunki do termoregulacji i szybciej będzie wysychała.
● Lekka pościel i wietrzenie pomieszczeń. To szczególnie istotne w przypadku zlewnych, nocnych potów w ciąży. Warto przed snem wywietrzyć mieszkanie, aby utrzymać komfort termiczny i odpowiednią wilgotność powietrza. Kluczowy jest również zakup wysokiej jakości antyalergicznej pościeli z lekkich materiałów.
● Właściwa pielęgnacja i higiena. Ciężarna powinna ze zwiększoną dbałością podchodzić do higieny osobistej. Gdy jest taka możliwość lub potrzeba, warto brać szybki prysznic nawet kilka razy dziennie. Pomoże to też zminimalizować ryzyko rozwoju bakterii, dla których wilgotna, spocona skóra jest idealną pożywką. Ponadto nie należy unikać antyperspirantów – na rynku nie brakuje bezpiecznych kosmetyków dla kobiet w ciąży o odpowiednim składzie. W celu uniknięcia obtarć i odparzeń, strefę pod biustem można zasypywać zasypką dla niemowląt.
● Spożycie odpowiedniej ilości płynów. Ciężarna powinna dobrze się nawadniać, czyli spożywać ok. 2,5 l wody dziennie. Dzięki temu nie dojdzie do zaburzeń w gospodarce wodnej organizmu, m.in. z powodu nadmiernego pocenia w ciąży. Pomoże to też zredukować często występujące obrzęki.
UWAGA! W ciąży należy być ostrożnym ze stosowaniem wszelkich ziół, tabletek blokujących wydzielanie potu oraz antyperspirantów i antyperspirantów a typu „bloker potu". Niektóre z nich mogą zawierać substancje szkodliwe dla kobiet w ciąży. Przed ich użyciem należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym.
Jakie objawy towarzyszące nocnym potom mogą być niepokojące?
Nadmierne pocenie w ciąży zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju, także to występujące nocą. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo, zlewne poty nocne mijają i – poza uczuciem zawilgocenia i pobudkami – nie powodują innych problemów, nie powinny być przesłanką do zmartwień. Są jednak sytuacje, w których nocne poty w ciąży nie wynikają tylko z hormonalnej burzy, a mogą być symptomem innych schorzeń. Jeśli nadmiernemu poceniu w ciąży towarzyszą drgawki, zawroty głowy, omdlenia, utrata świadomości, gorączka, przyspieszone tętno, ból w klatce piersiowej, brzuchu lub duszności, zdecydowanie należy niezwłocznie zgłosić to lekarzowi.
Warto zaznaczyć, że nadmierne pocenie i nocne poty w ciąży mogą nie skończyć się wraz z porodem. Występowanie takich objawów jest powszechne także w tzw. IV trymestrze, czyli okresie następującym bezpośrednio po porodzie. W tym czasie organizm reguluje gospodarkę hormonalną i pozbywa się nadmiaru płynów. To naturalny proces, choć niełatwy dla świeżo upieczonej mamy w połogu. Warto więc skorzystać ze wszystkich rad wymienionych powyżej, aby zapewnić sobie jak najlepszy komfort i regenerację.
O wszelkich niepokojących objawach, które doskwierają przyszłej mamie, należy powiedzieć lekarzowi prowadzącemu ciążę.
Bibliografia:
- K. Rytlewski, Zmiany fizjologiczne w organizmie kobiety ciężarnej i ich znaczenie w praktyce lekarza ogólnego, Przegląd Lekarski 2008/65/4.
- M. Fraś et al., Styl życia kobiet w ciąży, Hygeia Public Health 2012, 47(4): 412-417.
- R. C. Thurston et al., Prospective Evaluation of Hot Flashes during Pregnancy and Postpartum, Fertility and Sterility, 2013 Dec; 100(6): 1667–1672.
- Dr. C. Abraham, An Ob-Gyn’s Top Tips for Managing Hot Flashes, American College of Obstetricians and Gynecologists, August 2023 [online: https://www.acog.org/womens-health/experts-and-stories/the-latest/an-ob-gyns-top-tips-for-managing-hot-flashes]
- L. Samuels et al., Physiological mechanisms of the impact of heat during pregnancy and the clinical implications: review of the evidence from an expert group meeting, International Journal of Biometeorology, 2022; 66(8): 1505–1513.
- Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące spożycia wody pitnej przez kobiety w okresie rozrodczym, ciężarne oraz karmiące piersią. Ginekol Pol 2009; 80: 538−547.
- G. Bręborowicz, Położnictwo. Tom 1. Fizjologia ciąży, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2020.
- A. Carlin., Z. Alfirevic, Physiological changes of pregnancy and monitoring. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2008; 22: 801−823.
- Mold, James W., Barbara J. Holtzclaw, and Laine McCarthy. Night sweats: a systematic review of the literature. The Journal of the American Board of Family Medicine 25.6 (2012): 878-893.