Jakie są normy grubości endometrium na USG w różnych fazach cyklu?

Normy grubości endometrium - co musisz wiedzieć?

● Endometrium w okresie miesiączki jest najcieńsze, jego prawidłowa grubość to 2-4 mm.

● Grubość endometrium, która wynosi co najmniej 7-8 mm w okresie okołoowulacyjnym daje większe szanse na zajście w ciążę i jej donoszenie.

● Część kobiet zmaga się z przerostem endometrium, którego przyczyną są przede wszystkim zaburzenia hormonalne.

Co jest endometrium?

Endometrium to inaczej błona śluzowa macicy. Stanowi tkankę, której grubość u kobiety stale się zmienia na przestrzeni cyklu miesiączkowego, pod wpływem zmian stężenia hormonów. Prawidłowe wymiary endometrium są również inne w różnych fazach życia - w dzieciństwie, wieku rozrodczym oraz po menopauzie. Endometrium o odpowiedniej grubości jest niezbędne do reprodukcji. Stanowi miejsce, gdzie po zapłodnieniu zagnieżdża się zarodek. Gdy w cyklu miesiączkowym nie dojdzie do zapłodnienia, endometrium złuszcza się, co objawia się krwawieniem menstruacyjnym.

Jak bada się grubość endometrium?

Grubość endometrium ocenia się wykorzystując USG przezpochwowe. U kobiet miesiączkujących badanie wykonuje się typowo między 5. i 10 dniem cyklu. Jest ono nieinwazyjne i trwa 15-20 minut. Alternatywą dla USG przezpochwowego jest rezonans magnetyczny, wykonywany jednak w celu oceny grubości endometrium tylko przy szczególnych wskazaniach.

Jaka jest norma grubości endometrium w różnych fazach cyklu miesiączkowego?

Prawidłowe przedziały grubości endometrium w zależności od fazy cyklu miesiączkowego przedstawiamy poniżej:

● W czasie krwawienia miesiączkowego endometrium zmniejsza swoją grubość do 2-4 mm.

● Po miesiączce grubość endometrium zaczyna rosnąć.

● W okolicy owulacji typowo ma wartość od 8 do 13 mm. Grubość endometrium poniżej 7-8 mm bywa problemem u kobiet starających się o dziecko, ponieważ mogą wtedy występować problemy z zagnieżdżeniem się zarodka.

● W dalszej fazie cyklu miesiączkowego, po owulacji i przy braku zapłodnienia, grubość endometrium dalej wzrasta, osiągając typowo wartości 10-18 mm przed początkiem kolejnej miesiączki.

Jaką grubość ma prawidłowe endometrium u kobiet po menopauzie?

U kobiet po menopauzie endometrium jest cieńsze niż w przypadku kobiet miesiączkujących. Typowo ma grubość poniżej 5 mm.

Czym jest przerost endometrium?

Przerost endometrium (inaczej nazywany hiperplazją endometrium) stwierdza się, gdy błona śluzowa macicy ma zbyt dużą grubość. Spowodowany jest on przez zaburzenia hormonalne, a konkretnie nadmiar estrogenów, często z towarzyszącym niedoborem progesteronu. Do czynników ryzyka wystąpienia tej nieprawidłowości zalicza się:

● Długotrwałe przyjmowanie estrogenów lub leków zawierających substancje działające jak estrogeny,

● Brak dzieci (przebycie ciąży zmniejsza prawdopodobieństwo przerostu endometrium),

● Otyłość,

● Palenie papierosów,

● Wczesny początek miesiączkowania,

● Menopauzę w późnym wieku,

● PCOS,

● Cukrzycę,

● Raka macicy, jajnika lub jelita grubego w wywiadzie rodzinnym.

Jakie skutki może mieć zbyt duża grubość endometrium?

Przerost endometrium może wiązać się z występowaniem dolegliwości, takich jak ciężkie krwawienia miesiączkowe, krwawienia lub plamienia pomiędzy miesiączkami, a także krwawienia u kobiet po menopauzie. Znaczna utrata krwi w wielu przypadkach prowadzi do anemii. Ponadto stan, w którym mamy do czynienia z atypowym przerostem endometrium (powstawaniem patologicznych typów komórek błony śluzowej macicy), wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju raka.

Jak leczy się przerost endometrium?

U większości kobiet udaje się skutecznie leczyć przerost endometrium poprzez przyjmowaniu progestyny, czyli syntetycznej formy progesteronu. Substancja zwykle jest stosowana w postaci tabletek, wkładek wewnątrzmacicznych lub zastrzyków. Opcją terapii rozważaną znacznie rzadziej jest histerektomia, czyli usunięcie macicy. Metodę chirurgiczną leczenia wykorzystuje się przede wszystkim w sytuacjach, gdy przerost endometrium wiąże się z powstawaniem atypowych, nieprawidłowych komórek i przez to również zwiększonym ryzykiem raka macicy. Histerektomia może być również opcją terapii w przypadku występowania nawracających uciążliwych objawów, których nie udaje się zwalczyć innymi metodami.

Co może być przyczyną zbyt cienkiego endometrium?

Mała grubość endometrium spowodowana jest najczęściej przez niski poziom estrogenów. Do wystąpienia tego zjawiska mogą przyczyniać się m.in.:

● Wiek - z czasem u kobiet dochodzi do naturalnego, stopniowego zmniejszenia się produkcji estrogenów, który prowadzi do menopauzy. Zdarza się, że mamy do czynienia z przedwczesną menopauzą, przed 40. rokiem życia.

● Zaburzenia odżywiania, stosowanie głodówek, czy bardzo źle zbilansowanej diety.

● Intensywne treningi, nadmierna aktywność fizyczna.

● Stosowanie niektórych leków.

● Choroby genetyczne i autoimmunologiczne.

Jakie skutki może mieć zbyt cienkie endometrium?

Zbyt cienkie endometrium może prowadzić do problemów z płodnością. U kobiet z błoną śluzową macicy, która mierzy poniżej 7-8 mm, często występują trudności w zagnieżdżeniu się zarodka. Z powodu zbyt cienkiego endometrium może dochodzić do poronień, w szczególności na wczesnym etapie ciąży. Nieprawidłowość tego rodzaju wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia ciąży ektopowej. Dochodzi wtedy do zagnieżdżenia się zarodka poza błoną śluzową macicy. W innej lokalizacji ciąża nie ma szans rozwinąć się prawidłowo, a wzrost zarodka może prowadzić do pojawienia się groźnego krwotoku wewnętrznego u kobiety.

Normy grubości endometrium - często zadawane pytania (FAQ)

Ile mm powinno mieć endometrium?

W zależności od fazy cyklu, grubość endometrium kobiet miesiączkujących powinna mieścić się w przedziale od 2 do 18 mm. U kobiet po menopauzie prawidłowa grubość błony śluzowej macicy to wartość poniżej 5 mm.

Jaki wpływ na ciążę ma grubość endometrium?

Ma ona duże znaczenie dla kobiet, które chcą zajść w ciążę. Prawidłowa grubość błony śluzowej macicy powiązana jest zarówno z łatwiejszym zajściem w ciążę, jak i większymi szansami na jej donoszenie. Po zapłodnieniu błona śluzowa macicy (którą u kobiety w ciąży nazywamy doczesną ciążową) dalej rozwija się i zwiększa swoją grubość. Staje się warstwą bogatą w potrzebne zarodkowi substancje odżywcze, niezbędną w czasie przed pełnym wykształceniem się łożyska.

Czym jest endometrioza?

Endometrioza jest chorobą, której istotę stanowi rozrost błony śluzowej endometrium poza jamę macicy. Komórki te podlegają zmianom hormonalnym, podobnie jak endometrium macicy, co wiąże się z występowaniem przewlekłego stanu zapalnego. Schorzenie często powoduje nawracające epizody silnego bólu, pojawiającego się w szczególności w czasie miesiączki.

Normy grubości endometrium: podsumowanie

Zakres normy grubości endometrium u kobiet miesiączkujących to 2-18 mm. Przedziały prawidłowych wartości zmieniają się jednak na przestrzeni cyklu menstruacyjnego. Zarówno zbyt grube, jak i zbyt cienkie endometrium może mieć negatywne skutki. Za mała grubość endometrium wiąże się z potencjalnymi problemami z płodnością, a zbyt grube endometrium prowadzi do m.in. występowania uciążliwych dolegliwości, takich jak obfite krwawienia miesiączkowe. Terapia w obu przypadkach polega przede wszystkim na stosowaniu odpowiednio dopasowanych leków hormonalnych.

Źródła:

1. Critchley H. O. D., Maybin J. A., Armstrong G. M. i wsp. (2020) Physiology of the Endometrium and Regulation of Menstruation, Physiological Reviews, 100(3): 945-1414, dostęp: https://journals.physiology.org/doi/epdf/10.1152/physrev.00031.2019.
2. American College of Obstetricians and Gynecologists (2021) Endometrial Hyperplasia. Frequently Asked Questions, dostęp: https://www.acog.org/womens-health/faqs/endometrial-hyperplasia.
3. Giri S. K., Nayak B. L., Mohapatra J. (2021) Thickened Endometrium: When to Intervene? A Clinical Conundrum, The Journal of Obstetrics and Gynecology of India, 71(3): 216-225, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8310815/.
4. Jones K. B. (2025) Endometrial Hyperplasia, American Academy of Family Physicians, dostęp: https://familydoctor.org/condition/endometrial-hyperplasia/.
5. Weerakkody Y., Knipe H., Fahrenhorst-Jones T. i wsp. (2025) Endometrial thickness, dostęp: https://radiopaedia.org/articles/endometrial-thickness/.
6. Mouhayar Y., Franasiak J. M., Sharara F. I. (2019) Obstetrical complications of thin endometrium in assisted reproductive technologies: a systematic review, Journal of Assisted Reproduction and Genetics, 36(4): 607-611, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6505009/.
7. Singh G., Cue L., Puckett Y. (2024) Endometrial Hyperplasia, National Library of Medicine, StatPearls, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560693/#:~:text=Continuing%20Education%20Activity,diabetes%2C%20or%20other%20related%20illnesses..
8. Liao Z., Liu C., Cai L. i wsp. (2022) The Effect of Endometrial Thickness on Pregnancy, Maternal, and Perinatal Outcomes of Women in Fresh Cycles After IVF/ICSI: A Systematic Review and Meta-Analysis, Frontiers in Endocrinology (Lausanne), 12: 814648, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8874279/.